Terrarystyka Terrarium - zajrzyj na aktualne, codziennie odwiedzane forum dyskusyjne!


Data modyfikacji: 2020-12-30 18:16
Artykuły >> Zdrowie >> Otyłość i choroby z nią związane

Otyłość i choroby z nią związane

c
c
c
Większość właścicieli jest zadowolona, widząc u swoich gekonów grube ogony ze zgromadzonymi w nich zapasami tłuszczu. Dopiero gwałtowny spadek masy ciała jest uznawany za oznakę ewentualnej choroby. Tymczasem równie niepokojące może być np. ciągłe przybieranie na wadze przy jednoczesnym przyjmowaniu niewielkiej ilości pokarmu, lub magazynowanie znacznych zapasów tłuszczu w innych rejonach niż ogon.
c
c
Określenie, czy gekon jest otyły, często zależy od indywidualnych cech osobnika, ale jest kilka wskazówek, które mogą pomóc w określeniu jego stanu. Właściciel powinien zwrócić uwagę zwłaszcza na:

  • ogon bardzo szeroki, wypchany zapasami tłuszczu prawie po sam koniuszek,
  • wydęty brzuszek, czasem z widocznymi przez skórę jasnożółtawymi plamami,
  • szerokie "boczki" formujące się po obu stronach brzucha, kiedy gekon odpoczywa.

Jeśli zauważymy u gekona te trzy symptomy, możemy podejrzewać u niego otyłość. Nie zawsze musi ona sygnalizować jakieś poważne problemy zdrowotne, ale warto zadbać, by gekon odzyskał zdrowszy wygląd. Otyłe jaszczurki z reguły posiadają obniżoną płodność, są bardziej narażone na niektóre choroby i żyją krócej - a chyba każdy właściciel chciałby zapewnić swoim podopiecznym jak naj­dłuższe życie w jak nalepszym zdrowiu.

UWAGA: Czasem ciężko jest ustalić otyłość w przypadku samic. Wydęty brzuszek i szerokie "boczki" mogą być sygnałem, że samica wyprodukowała jaja, które z bie­giem czasu zostaną wchłonięte lub zniesione. Niekiedy trudno jest odróżnić na brzuszku jasne miejsca, w których zmagazynował się tłuszcz, od jasnych plam charaktery­stycznych dla jaj. Tutaj może pomóc konsultacja z weterynarzem i ewentualne wykonanie zdjęcia rentge­nowskiego.



1. Przyczyny otyłości u gekonów lamparcich

Często winna jest niewłaściwa dieta, np. traktowanie przysmaków w rodzaju larw moli woskowych jako podstawy żywieniowej. Niektóre jaszczurki są bardziej zagrożo­ne otyłością niż inne, ponieważ są predysponowane genetycznie. Na takie osobniki należy zwrócić szczególną uwagę i lepiej zrezygnować w ich przypadku z popularnej diety mącz­nikowej na rzecz np. świerszczy. Dyskusję na temat niegatywnego wpływu karmówki zawierającej dużą ilość tłuszczu na zdrowie gekona można znaleźć w  tym temacie na forum.


2. Jak postępować z otyłym gekonem?
1. Z diety otyłej jaszczurki należy wykluczyć mysie oseski, larwy moli wo­skowych, drewnojady i inne przysmaki, które zawierają dużo tłuszczu. Mączniki le­piej zastąpić świerszczami lub - niestety, wciąż dość drogimi i trudno dostępnymi na polskim rynku - larwami hermetia illucens.
2. Dieta jest sprawą bardzo indywidualną dla każdego zwierzęcia, więc trudno ustalić jednolity schemat. Generalnie jednak otyłą jaszczurkę karmimy rzadziej, np. co dru­gi lub co trzeci dzień, podając jej nieco mniejszą niż zwykle ilość pokarmu.
c
3. Najlepiej karmić jaszczurkę wieczorem, w porze, kiedy jest najbardziej aktywna. Po posiłku ruch będzie dla niej jak najbardziej wskazany - tak samo, jak ruchliwy owad karmowy, za którym będzie musiała pobiegać.
4. Podczas takiej diety należy kontrolować wagę jaszczurki i sprawdzać, czy zwierzę zaczyna systematycznie tracić zbędne zapasy tłuszczu - przede wszystkim te, które zgromadziły się w rejonach brzusznych. Może to potrwać nawet do kilku miesięcy.


3. Choroby związane z otyłością

Otyłość u gekona lamparciego może być czasem objawem choroby. Zdarzają się dość nieliczne przypadki jaszczurek z problemami metabolicznymi, które potrafią ciągle przybierać na wadze pomimo przyjmowania bardzo skromnych ilości pokarmu. W wyklu­czeniu poważniejszych problemów zdrowotnych u otyłego gekona bardzo pomaga bada­nie krwi.

Stłuszczenie wątroby (Hepatic lipidosis)

Choroba znana także jako FLD (ang. fatty liver disease). Jej przyczyny są bardzo różne - są gekony, które są do niej szczególnie predysponowane przez kombinację genów recesywnych, pojawiającą się podobno częściej u odmian albinotycznych. Stłuszczenie wątroby może się też pojawić u gekonów nagminnie karmionych wysokotłuszczowym po­karmem, a także u jaszczurek będących w trakcie drastycznej głodówki. Czynnikiem do­datkowo zwiększającym ryzyko zachorowania może być stres.

Stłuszczenie wątroby polega na odkładaniu się tłuszczu w miąższu wątrobowym. Prowadzi to wówczas do niewłaściwego funkcjonowania tego narządu i w skrajnych przy­padkach kończy się śmiercią zwierzęcia. Rozwój choroby jest stosunkowo długi i może trwać nawet kilka lat.

Jednym z objawów, pozwalających podejrzewać tę chorobę u gekona, jest brzuch wyraźnie wydęty w okolicy wątrobowej, a czasem też zmniejszenie apety­tu i jasne zabar­wienie widocznej przez skórę wątroby. Jednak trudno stwierdzić, czy wątroba jest stłusz­czona, na podstawie samych obserwacji; weterynarz może to ustalić dopiero po wykonan­iu biopsji narządu. Przydatne bywa też zdjęcie rentge­nowskie, pomagające np. wyklu­czyć u samicy niezapłodnione jaja, przy których brzuszek również staje się zaokrąglo­ny.

Stłuszczenie wątroby dobrze jest zacząć leczyć w miarę szybko, by nie dopuścić do poważniejszych uszkodzeń tego narządu. U chorego gekona należy wprowadzić dietę, taką, jak w przypadku otyłości, a także zapewnić mu ruch i zrezygnować zupełnie z tłustej karmówki, nawet z mączników. Jeśli osobnik wydaje się mieć predyspozycje genetyczne, trzeba już zawsze kontrolować jego dietę, by nie dopuścić do rozwoju choroby.

UWAGA: Postępowanie z gekonem chorym na FLD polega na trzymaniu diety, nie na przegładzaniu zwierzęcia. Głodówka dla takiej jaszczurki jest bardzo niewskazana i może spowodować pogorszenie stanu zdrowia. Kiedy zwierzę nie przyjmuje pokarmu, jego organizm mobilizuje i wysyła do krwiobie­gu zapasy tłuszczu zgromadzone w ogonie - a chora wątroba nie nadąża wówczas z metabolizowaniem wszystkiego i znów część odkłada się w jej miąższu.

Dieta z regularnie podawanym, niskotłuszczowym pokarmem pomaga organizmowi wejść w rutynę żywieniową - a wątroba nie jest narażona na przetwarzanie nadwyżek tłuszczu. Efekty pojawiają się jednak dopiero po kilku miesiącach - trzeba też pamiętać o tym, że FLD często nie da się wyleczyć zupełnie; można je tylko zahamować lub zmniejszyć do poziomu, który nie zagraża zdrowiu i życiu gekona.


Ksantomatoza (Xanthomatosis)

Jest to choroba spowodowana zaburzeniami metabolizmu cholesterolu. Przyczyną, obok predyspozycji genetycznych, może być również tuczenie gekona zbyt tłustym pokar­mem - jednak powody, dla których jaszczurki zapadają czasem na ksantomatozę, nie zo­stały do końca poznane. Możliwe, że jej przyczyna leży w problemach cukrzycowych, ale nie zostało to potwierdzone.

W organiźmie gekona chorego na ksantomatozę stwierdza się obecność dość spo­rych, czasem owalnych bryłek o białawej barwie, rozmieszczonych w okolicach płuc, wą­troby i ogólnie w rejonie brzusznym. Bryłki te składają się prawie w całości z cholesterolu i niewielkich skupisk limfocytów.

Choroba objawia się poprzez wydęty brzuch, w którym są często widoczne jaśniej­sze plamy zbitej masy cholesterolu. Podejrzewa się ją, kiedy jaszczurka traci apetyt i ścią­ga zapasy tłuszczu z ogona, ale przy tym jej brzuch jest wciąż pękaty. Wiele przypadków koń­czy się, niestety, niezbyt szczęśliwie.

O ksantomatozie nie ma zbyt wielu potwierdzonych informacji. Leczenie ma pole­gać na przymusowym karmieniu jaszczurki karmówką o wysokiej zawartości białka i wita­min, przy możliwie jak naj­mniejszej zawartości tłuszczu. Generalnie jednak najlepszym wyj­ściem jest zapobieganie i stosowanie u gekona odpowiednio zbilansowanej diety.

c
Informacje zebrała i opracowała: Ewa Wielocha ("Saillemia")